Er zijn veel andere fruitsoorten waarmee wijn kan worden gemaakt dan druiven (appels, veenbessen, pruimen enz.), maar als een wijn het etiket “wijn” draagt is het gemaakt met druiven. Wijndruiven zijn overigens iets anders dan tafeldruiven.
Net zo goed als dat wijn iets anders is dan bier. Het verschil is dat bier wordt gemaakt van gegiste granen en wijn wordt gemaakt van fruit.
Welke verschillende wijndruiven soorten zijn er?
De meeste wijnen worden gemaakt van Vitis vinifera, een wijnstok die afkomstig is uit de Kaukasus en bekend staat om de productie van grote hoeveelheden zoete, met zaad gevulde druiven. Bijna alle wijndruiven onderscheiden zich van tafeldruiven doordat ze kleiner en zoeter zijn en meer pitten hebben.
Er zijn duizenden verschillende soorten binnen de Vitis vinifera soort – de meest voorkomende is Cabernet Sauvignon. Om bij te houden welke soorten er zijn is men in 1984 begonnen met de Vitis International Variety Catalogue (VIVC) database. Hierin staan alle soorten en is vrij toegankelijk.
Vintage wijn, wat is dat?
Het woord “vintage” is afkomstig van het woord “vint”, dat “oogsten” betekent.
Omdat wijndruiven een heel seizoen nodig hebben om te rijpen, wordt wijn slechts één keer per jaar geproduceerd. Vintages zijn dan ook naar dit proces genoemd. Vint staat voor “Wijn maken” en Age voor het jaar waarin de wijn werd geproduceerd.
Het jaartal op het etiket is het oogstjaar, wanneer de druiven werden geoogst en tot wijn verwerkt. Op het noordelijk halfrond (Europa, Verenigde Staten) vindt het oogstseizoen plaats van augustus tot september en op het zuidelijk halfrond (Argentinië, Australië) van februari tot april.
Als er geen oogstjaar op de fles staat gaat het meestal om een mengsel van wijnjaren; in de Champagne zet men dan de aanduiding “NV” “non-vintage” op de fles.
Cépagewijn, kwaliteitswijnen die gemaakt zijn van één druivenras
Een cépagewijn wordt gemaakt van uitsluitend één druivensoort. Deze wijnen worden vaak aangeduid met de naam van het druivenras. Een fles Riesling is bijvoorbeeld samengesteld uit Riesling-druiven. Elk land heeft zijn eigen voorschriften over hoeveel druiven van een bepaald ras aanwezig moeten zijn om de wijn als cépagewijn te mogen labelen.
Samengestelde wijnen, een mengsel van wijnen
Samengestelde wijnen worden gemaakt van een combinatie van verschillende druivenrassen.Het mengen van wijnen is een standaardprocedure bij de wijnbereiding en in de traditionele wijnbouwgebieden worden verschillende beroemde wijnmengsels geproduceerd. Het mengen gebeurt nadat de gisting en de rijping is voltooid. Als de druiven samen worden vergist noemt men dit een veldmenging. Portwijn is een voorbeeld van zo’n veldmening.
Hoe proef je wijn en wat bepaalt de smaak?
De unieke smaak van wijn wordt verklaard door vijf factoren: zuurgraad, zoetheid, alcohol, tannine, en aromatische verbindingen die ontstaan tijdens de gisting.
Wijn scoort aan de zure kant van de pH-schaal, variërend van 2,5 (citroen) tot 4,5 (Griekse yoghurt). Wijn is wrang door zijn lage pH.
Wijn kan zo zoet zijn als siroop of zo droog als water, afhankelijk van de stijl van de wijn die je drinkt. Droge wijn verwijst naar een fles die geen of weinig suiker bevat.
De alcoholsmaak omhult de mond en verwarmt de achterkant van de keel. Het alcoholgehalte van wijn varieert meestal van 10% tot 15% APV (alcohol per volume). Er zijn natuurlijk enkele uitzonderingen: Moscato d’Asti is 5,5% APV en port wat wordt versterkt met brandewijn om het 20% APV te geven.
De smaak van een rode wijn is te danken aan de aanwezigheid van tannine. Je kunt een goed idee krijgen van hoe tannine smaakt door een nat, zwart theezakje op je tong te leggen.
In de details van de wijn (fenolen, esters, alcohol percentage, zuren, enzovoort) ontdekt je de complexiteit van smaak en aroma. Elke druivensoort produceert bepaalde niveaus van aromatische verbindingen. Sommige wijnen smaken bijvoorbeeld naar bessen terwijl andere naar bloemen smaken. De rijping is een andere reden waarom wijn zo’n breed scala aan aroma’s heeft. Veel rode wijnen worden gerijpt in eikenhouten vaten die een reeks unieke smaken aan de wijn geven, van nootachtig tot gedroogde vruchten/bloemenaroma’s.